In gesprek met Dirk Warnaar

Op boekenblog Indeboekenkast en in de najaarseditie van Celtica’s Magazine verscheen dit interview door Sheila Vermeulen met Dirk Warnaar, de schrijver van het tweeluik Ashan, waarvan het tweede deel De strijd op 8 juli jl. verscheen.

Interview

Dirk Warnaar 2021In juli van dit jaar verscheen De Strijd, het slot van het Ashan tweeluik, en het vervolg op Overleven. Was het lastig om het verhaal te moeten afronden?

Hoe verder ik naar het einde kwam, hoe lastiger ik het vond om afscheid te moeten nemen van mijn zelfverzonnen familie. Ik betrapte mezelf erop dat ik aanknopingspunten zocht om toch een vervolg op dit afgeronde verhaal te maken. Maar aan de andere kant is het ook wel fijn dat dit verhaal af is, omdat het me ruimte geeft om een paar andere verhaallijnen die ik in mijn hoofd heb, uit te werken. En ach, wie weet komt Ashan ooit nog wel eens ergens terug.

Had je al direct na het schrijven van Overleven een vastomlijnd plan voor De Strijd?

Ik heb deel een en twee in één keer geschreven, maar ik heb De Strijd op basis van de feedback na het verschijnen van Overleven wel flink herschreven. Ik heb met name flink meer strijd toegevoegd en soms vroeg het verhaal bij nalezen om de verhaallijnen naar andere personen te schrijven dan ik in de eerste versie gedaan had. Het einde is wel onveranderd gebleven.

In dit tweeluik heb je veel spanning weten te leggen in de plannen die worden gemaakt en de manier waarop die zich ontvouwen. Is dat ook wat je voor ogen had? Of is dat tijdens het schrijven zo gegroeid?

Ja, dat was zeker de bedoeling, maar de precieze ontwikkelingen waren soms ook voor mij een verrassing. Soms moet je je als schrijver laten leiden door waar de hoofdpersonen je heen voeren. Dat klinkt misschien raar, maar ik hoor dat ook van andere schrijvers. De hoofdpersonen leiden in onze hoofden soms bijna echt een eigen leven.

Hoe bereid je je voor op het verhaal dat je gaat schrijven?

Lezen! Inspiratie kun je afdwingen en dat doe ik door het lezen van fictie en non-fictie, kranten, tijdschriften en zelfs Facebook. Daar volg ik verschillende groepen over mijn nieuwe thuisland Ierland. Dit land kent vele inspirerende verhalen en legenden. Daarnaast gebruik ik graag landschappen die ik tijdens onze reizen door de UK, Ierland en IJsland heb gezien en de ervaringen die we daar opgedaan hebben.

De ambachten en de structuur en hiërarchie van De Stad zijn zorgvuldig uitgewerkt. Hoe zijn de ideeën hiervoor ontstaan?

Ik heb altijd goed opgelet tijdens geschiedenisles, met name wanneer de Romeinse tijd en de middeleeuwen ter sprake kwamen. Die interesse is altijd gebleven en is in de loop der jaren aangevuld met informatie uit vele tijdschriften en wat boeken. Wanneer ik fictie lees, kies ik bijna uitsluitend boeken waarvan duidelijk is dat de schrijvers vooraf hun research hebben gedaan. Ik ben daarom begonnen om eerst een beschrijving van de geschiedenis, politiek en economie van De Stad te maken en heb die tijdens het schrijven van de boeken telkens weer aangevuld en verder uitgewerkt. Uit je vraag blijkt dat ik dat niet voor niets heb gedaan, dankjewel!

Wist je voordat je het verhaal bent gaan uitwerken al hoe het moest gaan eindigen? Of is het einde al schrijvend ontstaan?

Het einde stond voor mij vast, de weg ernaartoe niet. Ik had wel een ruwe verhaallijn, maar de invulling daarvan is pas tijdens het schrijven steeds duidelijker geworden. Wanneer ik de boeken nu teruglees, dan zie ik dat alles logisch in elkaar valt en dat dit ook de enige manier lijkt waarop het verhaal had kunnen lopen. Je ziet niets meer terug van de worstelingen die ik soms heb gehad om dat voor elkaar te krijgen. Dat hoor ik ook van andere lezers terug en dat is voor mij de grootste beloning.

In jouw bio op de Celtica website las ik dat je al vroeg begonnen bent met het schrijven van verhaallijnen, maar dat er pas later ruimte is ontstaan voor de uitwerking hiervan. Wist je direct welke verhaallijn je wilde gaan uitwerken?

Ja, het verhaal van Ashan en zijn vrienden stond voor mij altijd op nummer één, maar ik heb nog twee andere verhaallijnen die staan te trappelen om uitgewerkt te worden. De eerste waar ik nu aan werk, gaat over Gaia, de hoofdpersoon uit het korte verhaal dat eerder in Celtica Magazine is gepubliceerd.

Had je de personages en de ontwikkeling die ze doormaken al vanaf het begin af aan in gedachten?

Ashan zelf is sinds ik voor het eerst over hem schreef flink veranderd. Hij is ruwer geworden, schuwt geen geweld meer. Zijn eerste versie zou nooit een zwaard gehanteerd hebben, de gebruikte versie wel. Zijn vrienden en de ontwikkelingen die zij doormaken, kloppen aardig met hoe ik het vooraf voor me zag.

Zijn er personages die zich in een hele andere richting hebben ontwikkeld dan je in eerste instantie had gedacht?

Ja, Salvia is daarvan het duidelijkste voorbeeld. Ashans ontwikkeling vroeg naar mijn idee om een sterke tegenspeler die dat geweld juist verafschuwt. Zij is daarom van een bijrol naar een hoofdrol gepromoveerd. Wat mij betreft, is het echt het verhaal van broer en zus Ashan en Salvia geworden, die samen, maar ieder op hun eigen manier, de strijd aangaan.

Heb je alle personages met evenveel plezier uitgewerkt? Heb je een favoriet? Of was er juist een personage dat lastiger te vormen was?

Ashan en zijn familie zijn bij wijze van spreken ook mijn familie geworden. Ze hebben ieder hun eigen sterke en zwakke punten en ik ben van ze gaan houden. Het was daarom erg moeilijk om een van hen het verhaal uit te moeten schrijven. Varas en Aled waren wat mij betreft de moeilijkste personages om mee te werken. Ik heb een hekel aan dat soort overambitieuze mensen en een al even grote hekel aan uit afkomst, status of functie afgedwongen hiërarchie. Tegelijkertijd gaf het me wel een uitdaging om die mannen geloofwaardig neer te zetten. Ik geloof dat dat aardig gelukt is.

Zijn er thema’s die je belangrijk vindt in jouw dagelijks leven die je terug hebt laten komen in dit tweeluik?

Gelijkwaardigheid tussen man, vrouw en mensen algemeen, en respect voor elkaar. Het maakt niet uit hoe of waar je geboren bent, of je rijk of arm bent, een goed betaalde baan hebt of werkeloos bent, kerngezond of ziekelijk bent, het gaat om wat je doet met je leven en hoe je de mensen om je heen behandelt. En anderen misgunnen dat zij misschien meer geluk hebben gehad, is niet de oplossing om jezelf beter te voelen.

Ashan deel II 3DToets je jouw ideeën voor een boek bij iemand uit jouw omgeving? Of doe je dat pas als jouw verhaal af is? In hoeverre wordt jouw schrijfproces daardoor beïnvloed?

Ashan was al flink gevorderd toen ik mijn vrouw erover vertelde. Die reageerde enthousiast en vroeg gelijk of ze het mocht lezen. Dat vond ik erg spannend, want haar mening is erg belangrijk voor me en ik was bang dat het haar tegen zou vallen. Maar uiteindelijk is publiceren toch het einddoel van schrijven, dus ik heb me daar overheen gezet en heb een eerste versie op haar e-reader gezet. Dat bleek een goede zet, want ze was heel positief en kwam met hele goede feedback die het verhaal beter leesbaar heeft gemaakt. Als schrijver vond ik alles logisch en duidelijk, maar ze wees me bijvoorbeeld feilloos op foutjes en fouten, waardoor het verhaal soms niet vloeiend liep. Ik heb haar feedback telkens gelijk verwerkt en de aangepaste teksten aan haar voorgelegd. Met Gaia heb ik haar eerst de basis van de verhaallijn verteld, waarna ik de proloog heb geschreven. Nadat ik haar feedback had verwerkt, heb ik de tekst aan nog een paar andere beta-lezers voorgelegd, waarna Celtica hem in Celtica Magazine heeft gepubliceerd. De feedback die ik daarop heb gekregen, geeft mij het vertrouwen dat ik ook nu weer een goed verhaal te pakken heb.

Heb je een bijgeloof, of bepaalde rituelen, als je aan het schrijven bent?

Nee eigenlijk. Ik zonder me zoveel mogelijk af en begin te schrijven. Ik wik en weeg mijn woorden en zinsopbouw en herschrijf mijn zinnen vaak al zodra ik ze geschreven heb. Ik ben in dat opzicht zo blij met mijn laptop! Schrijven in de tijd van pen en papier en typemachine zou voor mij bijna onmogelijk zijn geweest.

Is er bepaalde muziek die je luistert tijdens het schrijven of associeert met jouw boeken?

Ik heb een nogal brede muzieksmaak, van Anuna (Iers a capella koor, Keltisch georiënteerd, vaak middeleeuws), via Kraftwerk (de grondleggers van de elektronische muziek) tot en met Iron Maiden (heavy metal). Wat en of ik luister tijdens het schrijven, varieert daarom nogal. Ik denk dat in de werelden die ik verzin, met name Keltische muziek gespeeld en geluisterd wordt.

Welke genres lees je zelf graag? En welk boek heb je stuk gelezen?

Ik lees voornamelijk fantasy, afgewisseld met wat science fiction. Daarnaast lees ik soms ook infotainment, zoals Irish History for Dummies. Mijn absolute favorieten zijn The Fellowship of the Ring van Tolkien (minstens 10 keer), de Foundation-serie van Isaac Asimov, 2001 en de vervolgen van Arthur C. Clarke en de Duin-serie van Frank Herbert (ieder minstens 5 keer). Die hebben hun geld wel opgebracht dus.

Is er een auteur, of iemand anders, die jou heeft geïnspireerd om te gaan schrijven?

Alle voorgenoemde schrijvers, maar in het bijzonder toch wel Robin Hobb. Ik heb haar twee keer gezien en gesproken op een festival. Het advies dat me het meeste is bijgebleven is: Schrijf! Het maakt niet veel uit of je gelijk tevreden bent. Tijdens het schrijven kom je als vanzelf tot nieuwe inzichten, die je weer op de goede weg brengen. Daarna lees je alles door en ga je herschrijven, tot je wel tevreden bent. Dat advies heb ik opgevolgd en voor mij werkt het.

Dirk Warnaar 2021-1Heb je al een andere verhaallijn in gedachten die je verder wilt gaan uitwerken? Of wordt er al aan een nieuw boek gewerkt?

Jazeker! Het meest concrete is het eerdergenoemde verhaal van Gaia. Ik heb daar meer dan een jaar geleden, voor het redigeren van De Strijd, al zo’n 200 bladzijden van geschreven. Binnenkort, na afronding van mijn werk voor de Gemeente Amsterdam, ga ik alles herlezen en waarschijnlijk volledig herschrijven. Ik heb er zin in!

Tenslotte ben ik benieuwd of er nog iets is dat ik jou niet heb gevraagd, wat je nog wel graag zou willen vertellen?

Geef mij de ruimte en ik schrijf zo tien bladzijden vol! Dat zal ik maar niet doen. Wat ik wel mee wil geven is dit: maak je dromen waar! Schrijven was een droom die werkelijkheid is geworden en midden in de ruige natuur van de westkust van Ierland wonen, was een droom van mijn vrouw en mij samen. Die droom is sinds mei 2020 werkelijkheid geworden, met onze verhuizing van Spijkenisse naar Fanaboy, een gehucht in de provincie Donegal, aan de voet van Mount Errigal. Daar openen we in het voorjaar van 2022 een Bed and Breakfast, met daarbij een workshop waar mijn vrouw wol spint, verft en haakt en waar ik bier brouw, kaas maak en boeken schrijf. Het voelt heerlijk om hier te wonen en te werken. Wat ik hiermee zeggen wil: laat het niet bij dromen, maar maak ze waar! Maak een plan, werk het uit, vul de gaten in en ga ervoor!